غریق نجات

اگر غریق نجاتم تو باشی و آغوشت
مرا از هزار بار غرق شدن
در دریای متلاطم دلم
باکی نیست.

آبان89

معرفي كتاب:شكوي الغريب

"شكوي الغريب"، عنوان كتابي است تاليف"عين القضات همداني" كه "عفيف عسيران"ضمن افزودن مقدمه اي،نسخه خطي عربي آن را تصحيح نموده و به پيشنهاد انتشارات اساطير،"غلامرضا جمشيد نژاد اول" اين كتاب را به زبان فارسي برگردانده و هم اكنون به زينت طبع آراسته گرديده است.
اين كتاب در واقع مشتمل بر سه بخش مي باشد.بخش نخست همانطور كه پيش تر گفته شد،مقدمه اي است از استاد عفيف عسيران درباره دلايل به شهادت رسيدن عين القضات همداني.عفيف عسيران با توجه به تسلط خود بر افكار،احوال و آثار عين القضات همداني،برخي از عقايد اين عارف برجسته ايراني از جمله:مساله نبوت،مساله پير و مريد،مساله حلول و ... را كه منجر به شهادت وي شده است را بر مي شمرد.
بخش دوم كتاب،متن "شكوي الغريب" مي باشد كه نام كامل آن"رساله شكوي الغريب عن الاوطان الي علماء البلدان" مي باشد و عين القضات آن را در زندان بغداد و چند ماهي پيش از شهادت خود نوشته است و مملو از نكات عرفاني و فلسفي مي باشد.او در اين رساله كه نامه اي سرگشاده به علماي عصر مي باشد،از دگرگوني هاي روزگار و گرفتاري هايش شكوه سر مي دهد و از طريق اين رساله، از خود،عليه علمايي كه به او تهمت زندقه و كفر زده اند،به دفاع مي پردازد.
بخش پاياني كتاب كه عنوان"رساله حقيقت مذهب"را دارا مي باشد و نوشته عين القضات مي باشد،خود شامل سه فصل است.اين بخش مباحثي چون ايمان به خدا و صفات او،ايمان به نبوت و ايمان به آخرت را در بر مي گيرد.
درباره عين القضات:ابو المعالي عبدالله بن محمد ميانجي همداني ملقب به عين القضات همداني، از حكيمان و عارفان ايراني و علماي شافعي در اوايل قرن ششم هجري بود.او كه متولد همدان بود،در همان جا نيز به تحصيل علوم مختلف پرداخت و پس از اندك زماني در ادب و حكمت و فقه متبحر گرديده و شهرتي يافت و البته مورد حسد فقها و متكلمين معاصر قرار گرفت.فلسفه و حكمت طبع حقيقت جوي و كمال گراي او را قانع و راضي نساخت و بحران هاي فكري ناشي از مطالعه فلسفه و كلام او را گرفتار شك و ترديد كرد.تا اين كه آشنايي او با آثار امام محمد غزالي، موجب شد تا او نيز از طريق تصوف راه حلي براي ابهاماتي كه كلام و فلسفه جوابي براي آنها نداشت،بيابد.به دنبال اين امر،آشنايي او با احمد غزالي صورت پذيرفت و از اين زمان بود كه عين القضات تحت تاثير پير و مرشد خود،احمد غزالي،اين عارف و عرفان دان جمال گراي ،آزاد انديش عملا وارد جرگه صوفيه گرديد.عين القضات كه در بيان عقايد خود بسيار بي پروا بود به زودي مورد بدگماني متشرعين قرار گرفت و فقها و متكلمين او را تكفير كردند.از او آثار متعددي به زبان فارسي و عربي بر جاي مانده است.از جمله:رساله جمالي،تمهيدات،مكاتيب كه شامل نامه هاي فلسفي و عرفاني است،زبده الحقايق و رباعيات عين القضات ، يزدان شناخت و نزهه العشاق كه مجموعه اشعار اوست. از خصوصيات بارز نوشته هاي عين القضات سوز و گداز موجود در آنها و استفاده از تعبيرهاي نغز و دلكش صوفيانه مي باشد.

عين القضات را در نهايت در مدرسه اي كه محل تدريس او بود بر دار كردند و همان گونه كه خود آرزو داشت جسدش را با نفت و بوريا آتش زدند.

ما مرگ و شهادت به دعا خواسته ايم/آن هم به سه چيز كم بها خواسته ايم

گر دوست مدد كند به آنچه ما خواسته ايم/ما آتش و نفت و بوريا خواسته ايم

و تو این کاره نیستی

اندیشیدن به این که زین پس دیگر به من نمی اندیشی
باز به من اندیشیدن است
پس باید بکوشی که نیاندیشی
که نمی خواهی زین پس به من بیاندیشی
پس باید در خویشتن خویش جستجو کنی
و به خودبود خود بیاندیشی
و این یعنی "تهیت"
و تو این کاره نیستی


مهرماه89

معرفي كتاب:اقبال لاهوري،شاعر پارسي گوي پاكستان

كتاب حاضر،در واقع رساله اي است درباره احوال و افكار اقبال لاهوري،شاعر پارسي گوي پاكستان،به قلم استاد مجتبي مينوي كه پيش تر جزء انتشارات مجله يغما در سال 1347منتشر گرديده بود.ليكن رساله مذكور در ايام حاضر نه تنها ناياب بلكه بسياري از پژوهندگان از وجود آن بي اطلاع بودند.به همين دليل عبدالكريم جربزه دار رساله موصوف را با شيوه امروزي تدوين و تبويب نموده و آن را به سه فصل و هر فصل را به چندين بخش تقسيم و با افزودن فهرست مندرجات مفصل و نمايه،آن را در قالب يك كتاب ،آن طور كه شايسته و بايسته بود،آماده و انتشارات اساطير اقدام به چاپ اين اثر ارزشمند نموده است.

فصل نخست كتاب به بررسي احوال و افكار اقبال لاهوري پرداخته و فصل دوم كه عنوان"اسرار خودي و رموز بي خودي"را دارا مي باشد در واقع تجزيه و تحليل دو كتاب "اسرار خودي"و "رموز بي خودي" مشاراليه مي باشد كه كتاب اول، اولين منظومه فلسفي اقبال لاهوري است.فصل آخر كتاب نيز به ديگر كتب اقبال لاهوري پرداخته است.

به نظر مي رسد اين كتاب كم حجم منبع ارزشمندي درباره انديشه هاي ديني،فلسفي و حتي سياسي اقبال لاهوري باشد و مي تواند تصويري دقيق از عقايد ايشان به پژوهشگران ارائه دهد.

"محمد اقبال"در سال 1256ه.ش در سيالكوت،پنجاب متولد شد.علاقه او به فلسفه غرب،او را به اروپا كشانيد.اقبال علاقه بسياري به آثار جان لاك،هگل،گوته،تولستوي و اوگوست كنت داشت و همچنين دلبستگي شديدي به اشعار مولوي.او پس از بازگشت از اروپا به وطن به بيدار كردن هموطنان خويش و متحد ساختن مسلمانان جهان عليه غرب پرداخت و بسياري از انديشه هاي خود را در قالب شعر فارسي بيان كرد.مجموعه اشعار فارسي او در قالب هاي شعري قطعه،دو بيتي،رباعي،غزل،مثنوي و قصيده در كتاب هايي با نام"اسرار خودي"،"رموز بي خودي" ،"زبور عجم"و... به چاپ رسيده است.او در سال1317ه.ش در گذشت.

معرفي كتاب:ايام محبس

"ايام محبس" نخستين اثر علي دشتي،اديب و سياستمدار درگذشته مي باشد.اين اثر دربرگيرنده خاطرات و يادداشتهاي مشاراليه در ايام زندان، در دوره حكومت رضا شاه ،مي باشد.اين كتاب نخستين بار به صورت پاورقي در روزنامه "شفق سرخ"منتشر گرديد و پس از آن به دليل كثرت طالبين و استقبال از اين يادداشتها،مستقلا و به دفعات به چاپ رسيد و هم اكنون نيز انتشارات اساطير آن را تجديد چاپ نموده است.جناب آقاي مشفق همداني اين كتاب را شرح مبارزه يك روح سركش و آزاده بر ضد ظلم و ستمگري و نظام غلط اجتماعي و البته آيينه افكار كليه آزاديخواهان و مشروطه طلبان ايران مي داند و همچنين آقاي ابراهيم خواجه نوري اين اثر را يكي از گرانبهاترين تحفه هاي ادبيات قرن اخير برشمرده است.

از ديگر آثار اين نويسنده مي توان نقشي از حافظ،نگاهي به صائب،خاقاني شاعري دير آشنا،دمي با خيام،قلمرو سعدي و سايه را نام برد كه جملگي توسط انتشارات اساطير به چاپ رسيده اند.

جداي از فعاليت هاي ادبي ايشان،زندگي سياسي ايشان نيز بسيار قابل ملاحظه مي باشد.علي دشتي براي دو دوره عضو مجلس شوراي ملي و از اعضاي هيئت موسس حزب عدالت بود.همچنين به عنوان سناتور عضو مجلس سنا بودند و براي دوره اي به عنوان سفير ايران در لبنان فعاليت مي كردند.