معرفي كتاب:طبقات سلاطين اسلام

"طبقات سلاطين اسلام" ،عنوان كتابي است تاليف استانلي لين پول با ترجمه عباس اقبال آشتياني كه انتشارات اساطير آن را منتشر نموده است.

اين كتاب در بر گيرنده نام سلسله هاي اسلامي و تاريخ جلوس و وفات سلاطين و جداول تاريخي و نسب هاي آنان مي باشد.ضمن اين كه در ابتداي هر سلسله مقدمه اي تاريخي راجع به آن سلسله نوشته شده است.

اين كتاب متشكل از چهارده قسمت مي باشد و محدوده جغرافيايي مورد نظر مولف پس از ذكر خلفاي راشدين،اموي و عباسي،از اسپانيا آغاز و در ادامه از مغرب الاقصي گرفته و به سمت مشرق پيش رفته و با ذكر سلسله هاي اسلامي هندوستان و افغانستان كتاب را خاتمه داده است.از اين رو اين حوزه ها عبارتند از:اسپانيا،آفريقاي شمالي،مصر و شام،يمن،شام و الجزيره،ايران و ماوراالنهر،سلاجقه،اتابكان،جانشينان سلاجقه در مغرب،ايران،ماوراالنهر،هندوستان و افغانستان.

اين كتاب يكي از مشهورترين تاليفات اروپاييان درباره تاريخ ممالك اسلامي است كه به روسي و تركي نيز ترجمه شده.كتاب از يك سو منبع قابل توجهي درباره تاريخ اسلام و از سوي ديگر منبع ارزشمندي درباره تاريخ ايران از قرن سوم تا پنجم و همچنين از قرن هشتم تا قرن سيزدهم مي باشد.

درباره مولف:استانلي ادوارد لين پول،مورخ،باستان شناس و مستشرق شهير انگليسي مي باشد.او تحصيلكرده دانشگاه آكسفورد و سالها در بخش سكه شناسي موزه بريتانيا شاغل و چندين سال نيز در قاهره مشغول تحقيقات باستان شناسي بود.او در فرهنگ و تاريخ اسلام،خصوصا سده هاي نخستين شكل گيري امپراطوري اسلامي،خبره و بيش از پنجاه جلد كتاب و رساله درباره تاريخ و مسكوكات اسلام تاليف كرده است.از جمله آثار وي:فهرست سكه هاي شرقي و هندي در موزه بريتانيا(14جلد)،مورها در اسپانيا،مملكت عثماني،تاريخ امپراطوري مغول در هندوستان،تاريخ مصر قرون وسطايي،هند قرون وسطايي.

معرفي كتاب:گنجينه اي از تلمود

"گنجينه اي از تلمود"،عنوان كتابي است تاليف دكتر ابراهام كهن با ترجمه امير فريدون گرگاني كه يهوشوع نتن الي كار تطبيق اين اثر با متون عبري را بر عهده داشته و انتشارات اساطير چاپ دوم اين كتاب را منتشر نموده است.

واژه "تلمود" به معناي "آموزش" از فعل ثلاثي عبري "لمد" يعني"ياد داد" مشتق مي شود و عبارت از مجموعه آموزه هاي فقهي و تفسيري تورات و شريعت يهود مي باشد.

تعريف رسمي تلمود عبارت است از:چكيده اي از شريعت شفاهي كه طي قرن ها تلاش پژوهشگرانه دانشمندان يهودي مقيم فلسطين و بابل در قرون وسطي به بار نشسته است.

تلمود از دو بخش اصلي تشكيل مي شود:

1.ميشنا،اثري از ربي يهودا هناسي كه در واقع به مجموعه احكام ديني و شرعي تورات منقول مستخرج از اسفار پنجگانه تورات مكتوب دلالت دارد.زبان ميشنا شكلي از زبان عبري بومي مي باشد كه با زبان عبري كتاب مقدس فرق دارد.صفت مشخصه آن موجز بودن جملات و فقدان پيرايه هاي ادبي است.ميشنا از شش قسمت(سداريم)تشكيل شده كه هر بخش(سدر)شامل تعدادي مسخت يا رساله مي باشد و هر يك از آنها به فصل ها و بندها تقسيم مي گردد.

2.گمارا،يا تكميل كه در واقع شرح و تفسيرهايي است كه به تدريج درباره مطالب ميشنا جمع آوري شده است.

مواد گوناگوني كه موضوع مطالب تلمود را تشكيل مي دهد به دو دسته اصلي تقسيم ميشود:"هلاخا" و "اگادا".هلاخا كه به معني راه رفتن و روش است،در واقع شريعت مجسم يهود است كه شامل احكام و فرايضي است كه تورات منقول آن را مقرر داشته است.از اين رو هلاخا تمام ميشنا و آن قسمت از گمارا مي باشد كه به موضوعات شرعي مربوط است.اما اگادا،رواياتي است آزاد كه واژگان كتاب مقدس را به كمك روايات،داستانها،اشعار،تمثيل و خاطرات تاريخي شرح مي دهد و جنبه حكمي دارد.

همانطور كه پيش تر گفته شد،تلمود در دو حوزه فلسطين و بابل گردآوري شده و از اين رو با توجه به تاثيرات محيطي پيرامون به لحاظ محتوي با يكديگر تفاوت هايي دارند.تلمود فلسطيني به لهجه آرامي غربي و تلمود بابلي به لهجه آرامي شرقي نوشته شده اند.تلمود بابلي از حيث گمارا چندين برابر تلمود فلسطيني ا ست و ديگر اين كه جنبه هلاخايي تلمود فلسطيني به مراتب بيشتر از تلمود بابلي مي باشد.

نكته پاياني اين كه مجلدات تلمود بيش از سي جلد مي باشد و كتاب حاضر برگزيده اي از مطالب كاربردي آن مي باشد.

معرفی کتاب:ناسخ التواریخ ،زندگانی حضرت زینب کبری

مجلد هجدهم از مجموعه "ناسخ التواریخ" درباره زندگانی حضرت زینب کبری با عنوان فرعی "طراز المذهب" ،تالیف عباسقلی خان سپهربا تصحیح و تحشیه استاد جمشید کیان فر، توسط انتشارات اساطیر به زینت طبع آراسته گردید.

"ناسخ التواریخ" تاریخ عمومی مفصلی است به قلم میرزا محمد تقی خان لسان الملک سپهر و فرزندش عباسقلی خان سپهر که تحریر آن در زمان محمد شاه و به دستور وی آغاز و در عهد ناصرالدین شاه به پایان رسید. در این مجموعه، تاریخ از دوران قبل از هبوط آدم آغاز و مجلدهایی از آن به ذکر احوال پیامبران و امامان اختصاص داشته و در ادامه تاریخ ایران قبل و بعد از اسلام را با استفاده از آثار مورخان سلف در قالب نثری ساده اما پخته و زیبا به رشته تحریر درآمده است.

پس از درگذشت محمد تقی لسان الملک،به دستور ناصرالدین شاه،فرزندش عباسقلی خان ماموریت یافت تا همراه برادرش میرزا هدایت خان به اتمام ناسخ التواریخ بپردازد واز این رو مجلداتی از آن ،از جمله شرح حال حضرت زینب کبری،امام سجاد و امام محمد باقر را تالیف نموده است.

این مجلد از دو حیث قابل تامل و توجه می باشد.نخست به لحاظ تاریخی چرا که تا کنون چنین کتاب جامعی درباره شرح حال حضرت زینب کبری در دست نبوده است.دوم به لحاظ فلسفی چرا که مولف آنجا که به بیان مراتب علم و مقامات نفسانیه حضرت می رسد،وی را ملهمه و محدثه که بواسطه فرشتگان ادراک خبر و حدیث می کند و علمش را از نوع علوم لدنیه و آثار باطنیه می داند و این بدان معنی است که ایشان بلاواسطه از خداوند کسب فیض می کردند.لیکن با توجه به اینکه هر فردی دارای چنین مرتبتی که بدون واسطه از عقل کل کسب فیض کند، نخواهد شد و نفوس قدسیه و ارواح مخصوصه لازم می باشد،مولف به بیان اقسام نفس و مساله روح می پردازد.

در پایان ذکر این نکته لازم است که پیشتر بخش هایی از این مجموعه درباره زندگانی پیامبر اسلام( 5جلد)،خلفا(4جلد)،زندگانی حضرت علی(7جلد)،زندگانی حضرت فطمه زهرا و بخش مربوط به تاریخ دوره قاجاریه با تصحیح و تحشیه جمشید کیان فر،توسط انتشارات اساطیر چاپ شده است.

صدایم کن

صدایم کن
که گوشم با صدایت قصه های آشنا دارد
نگاهم کن
دو چشمم از نگاهت سو می گیرد
بگیر دستم
تویی مقصد
و آغوش پر از مهرت
که گرمی می دهد این زمهریر سخت و سوزان را.

خرداد90

معرفی کتاب:لغت فرس

"لغت فرس" عنوان کتابی است تالیف ابو منصور علی بن احمد طوسی که استاد عباس اقبال آشتیانی ضمن افزودن ملحقاتی،این کتاب را تصحیح و تحشیه و انتشارات اساطیر آن را منتشر نموده است.

"لغت فرس"،قدیمی ترین لغتنامه فارسی می باشد که در قرن 5قمری توسط طوسی تالیف گردیده است.پس از گسترش حوزه زبان فارسی دری از خراسان به دیگر نواحی ایران و پذیرش زبان فارسی دری به عنوان زبان ادب،ایرانیان و خصوصا شاعران و ادیبان متکلم به لهجه های دیگر به ویژه ناحیه اران و آذربایجان بر آن شدند تا لغات زبان دری را در شعر و نثر خویش به کار برند.این امر انگیزه ای بود برای طوسی که مبادرت به تالیف این لغتنامه نماید.خصوصا این که مشارالیه خود در منطقه آذربایجان و در میان شعرای آذری زبان می زیسته است.طوسی خود در این باره می گوید:"دیدم شاعران را که فاضل بودند ولیکن لغات پارسی کم می دانستند..."

آنچه که در مورد این کتاب شایان ذکر و قابل توجه است،این است که دسته بندی لغات در این کتاب به شیوه ای است که نشان می دهد هدف از تالیف آن راهنمایی شاعران بوده تا اگر در قافیه شعر محتاج کلمه ای شدند و معنی آن را ندانستند،در این کتاب بیابند و استفاده نمایند.طوسی در این لغتنامه حرف آخر کلمه را مبنا و ملاک اصلی قرار داده است.به عنوان مثال ایران،توران و توبان به اعتبار حرف آخر یعنی "ن" در یک باب قرار گرفته اند.شیوه رایج فرهنگ نویسی بر مبنای ترتیب حروف الفبائی از نخستین حرف کلمه به بعد از قرن9قمری و با گسترش زبان فارسی و شعر دری در هند رواج پیدا کرد.

ابونصر علی ابن احمد متخلص به اسدی از شاعران و حماسه سرایان بزرگ ایران می باشد.او داستان گرشاسپنامه را به سبک شاهنامه فردوسی در 9000 بیت به نظم در آورده است.او قصیده نیز می سروده و در ایجاد مضامین مناظره نیز تبحر داشته است.